8 การพยาบาลโรคเลือดในเด็ก 2. Hepatic period of hematopoiesis การสร้างเม็ดเลือดแดงจะปรากฏให้เห็นได้ที่ตับราวสัปดาห์ที่ 6 ในขณะเดียวกันก็พบ การสร้างพวก granulocytes และ megakaryocytes ด้วย การสร้างเม็ดเลือดชนิดต่างๆ ที่ตับนี้ จะพบว่าสร้างได้สูงสุดในเดือนที่ 4 และ 5 และค่อยๆลดการสร้างลง จนกระทั่งถึง 2-3 สัปดาห์ ก่อนคลอด ในเวลาใกล้เคียงกัน ม้าม ก็จะเริ่มทำหน้าที่สร้างเม็ดเลือด แต่จะเป็นเม็ดเลือดแดง มากกว่าเม็ดเลือดขาว ประมาณเดือนที่ 5 การสร้างเม็ดเลือดจะลดน้อยลงไปเรื่อยๆ จนกระทั่งคลอด หลังคลอดม้ามจะคงหน้าที่ในการสร้าง lymphocyte เท่านั้น ไปตลอดชีวิต ต่อม thymus เป็นอวัยวะแรกที่สร้างเม็ดเลือดขาวพวก lymphocyte นอกจาก lymphoid tissue หรืออวัยวะอื่นๆ ต่อมไทมัส (thymus) จึงเป็นอวัยวะที่สำคัญอย่างยิ่งในการ ให้กำเนิด lymphocyte ในร่างกายของคนเรา แม้ว่าจะมีการสร้างในระยะสั้น ต่อมน้ำเหลือง (lymph node) เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่สร้างเม็ดเลือดขาวชนิด lymphocyte เหมือนกัน ซึ่งจะ เริ่มราวเดือนที่ 4 หรือ 5 และมีหน้าที่สร้างไปตลอดชีวิต การสร้างเม็ดเลือดในระยะนี้ เป็นการสร้างจาก mesenchymal cell ที่แทรกอยู่ตาม เนื้อเยื่อในอวัยวะเหล่านี้ และเป็นเซลล์ต้นกำเนิด ฉะนั้นการสร้างเลือดในระยะนี้จึงเป็นการสร้าง นอกหลอดเลือด (extravascular hematopoiesis) 3. Myeloid period of hematopoiesis เมื่อตับและม้ามมีอัตราการสร้างเม็ดเลือดลดลงแล้ว ไขกระดูกก็จะทำหน้าที่สร้าง เม็ดเลือดชนิดต่างๆ แทน เริ่มสร้างประมาณเดือนที่ 5 เป็นต้นไป โดยที่เซลล์ต้นกำเนิดจาก mesenchymal cell การเจริญของเซลล์เม็ดเลือดสามารถจำแนกไปเป็นเม็ดเลือดแต่ละชนิดได้ และมีการสร้างเม็ดเลือดแดงจากสายเม็ดเลือดแดง (erythrocytic series) มีการสร้าง granulocyte เป็นส่วนใหญ่ จากสาย granulocytic series แต่สาย megakaryocytic series มีการสร้างน้อย ในระยะ 3 เดือน ใกล้คลอดครบกำหนด จะมีการสร้างเม็ดเลือดแดงเป็นส่วนใหญ่เท่านั้น ตลอดระยะเวลาอายุของทารกในครรภ์ erythroblast ของตับ ม้าม และไขกระดูก จะสร้าง hemoglobin F (α2 γ2) โดยเลือดในสายสะดือจะมี Hb-FI & FII สำหรับฮีโมโกลบินที่ เจริญเติบโตเต็มที่ (adult Hb) หรือ Hb-A (α2 β2) จะตรวจพบได้เมื่อทารกในครรภ์อายุ 11 สัปดาห์ ตามที่ได้กล่าวไว้แล้วว่า พวก primitive erythroblast จะหายไปจากกระแสเลือด เมื่อ ทารกในครรภ์มีอายุครบ 12 สัปดาห์ และพวก erythrocyte จะปรากฏให้เห็นในกระแสเลือด และมีปริมาณประมาณ 1 ล้าน/ไมโครลิตร ต่อไปจำนวนจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จนถึงระดับปกติใกล้เคียง กับในผู้ใหญ่ (ประมาณ 4.5-5.0 ล้าน/ไมโครลิตร) ในระยะก่อนคลอดเล็กน้อย
preview32
To see the actual publication please follow the link above